Patrząc na zestaw możliwych rywali Piasta Gliwice w eliminacjach Ligi Mistrzów, można sobie przypomnieć wiele znajomych nazw. Z częścią tych zespołów mieliśmy okazję grać w eliminacjach Ligi Europy, ale są takie kluby, które eliminacji LM w ścieżce mistrzowskiej praktycznie nie opuszczają. Dziś m.in. właśnie o takich przypadkach.
CZOŁÓWKA
Nadchodzący sezon będzie 11., w którym obowiązywać będzie ścieżka mistrzowska eliminacji LM. Ona zmieniała się na przestrzeni lat. Przez pierwsze 9 sezonów symbolicznie, bo dochodziły nowe zespoły od I rundy eliminacji (mistrzowie Gibraltaru i Kosowa). Mała rewolucja nastąpiła od zeszłego sezonu, kiedy gra się pięć rund (licząc łącznie ze wstępną), a w rozgrywkach biorą udział mistrzowie krajów numer 12 w rankingu, a teoretycznie mogą być nawet i 11.
17 klubów brało lub weźmie udział w tej ścieżce eliminacji w ponad połowie edycji, czyli co najmniej sześć razy. Zostały one przedstawione w poniższej tabeli.
Klub | 09/10 | 10/11 | 11/12 | 12/13 | 13/14 | 14/15 | 15/16 | 16/17 | 17/18 | 18/19 | 19/20 | Suma |
BATE | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 11 |
Dinamo Zagrzeb | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 10 | |
Sheriff | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 9 | ||
APOEL | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 9 | ||
TNS | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 9 | ||
Partizan Belgrad | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 8 | |||
Łudogorec | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 8 | |||
Salzburg | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 8 | |||
Dudelange | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 8 | |||
Maribor | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 8 | |||
FC Santa Coloma | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 8 | |||
HJK | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 8 | |||
Celtic | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 8 | |||
København | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 6 | |||||
Rosenborg | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 6 | |||||
Qarabag | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 6 | |||||
Valletta | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 6 |
Wśród nich zdecydowanie wyróżnia się BATE – brało udział we wszystkich dotychczasowych 10 edycjach, a teraz zagra po raz 11. A to nie jest całość jego mistrzowskiej serii, bo trwa ona od 2006 roku, kiedy w eliminacjach LM obowiązywał jeszcze inny format.
Drugim oprócz BATE klubem z dwucyfrową liczbą udziałów jest Dinamo Zagrzeb, które tylko raz w ostatnich 13 latach dało się wyprzedzić Rijece. Gdyby nie to, miałoby identyczną serię jak Białorusini (od 2006).
Kolejne kluby na liście też w większości są seryjnymi mistrzami. Wśród nich to Łudogorec Razgrad i Celtic FC mają najdłuższą trwającą serię – osiem mistrzostw z rzędu (jest to też osiem pierwszych tytułów mistrzowskich w historii Łudogorca).
Klubem, który zdobył teraz 6. mistrzostwo z rzędu, ale w eliminacjach LM nie zagra, jest Red Bull Salzburg. Dzięki 11. miejscu Austrii w rankingu krajowym na koniec zeszłego sezonu oraz obecności Liverpoolu i Tottenhamu (pierwsza czwórka w Anglii) w finale LM, będzie mógł zagrać w fazie grupowej LM bez eliminacji, do której to nie mógł się dostać 13 razy z rzędu (w tym próba w ścieżce niemistrzowskiej). W nadchodzącej edycji, oprócz Salzburga, ze stałych bywalców w el. LM nie wystąpi jeszcze tylko Partizan Belgrad.
POLSKIE KLUBY
W eliminacjach LM ścieżki mistrzowskiej uczestniczyło jak dotąd czterech naszych przedstawicieli. W tym roku poślemy tam debiutanta w roli mistrza Polski – Piasta.
Klub | 09/10 | 10/11 | 11/12 | 12/13 | 13/14 | 14/15 | 15/16 | 16/17 | 17/18 | 18/19 | 19/20 | Suma |
Legia | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 5 | ||||||
Wisła K. | 1 | 1 | 2 | |||||||||
Lech | 1 | 1 | 2 | |||||||||
Śląsk | 1 | 1 | ||||||||||
Piast | 1 | 1 |
Zdecydowanie najczęściej w tych eliminacjach miała okazję pokazywać się Legia, która – gdyby nie wpadka w sezonie 2014/15 – mogłaby się pochwalić dość imponującą serią sześciu mistrzostw z rzędu. Również teraz, gdyby miała ich cztery z rzędu, należałaby do czołówki mistrzów lig, które w tych eliminacjach brały udział.
Ostatnie jak dotąd mistrzostwa Wisły Kraków i Lecha oznaczały też ostatnie do tej pory występy tych klubów w fazie grupowej LE. Jedyne przypadki, kiedy mistrz Polski nie awansował do fazy grupowej, to Wisła z 2009, Śląsk z 2012 i Legia z ostatnich dwóch sezonów.
NAJWIĘCEJ RÓŻNYCH MISTRZÓW
Oczywiste jest, że ligi z seryjnymi mistrzami oraz te, które częściej miały mistrza w fazie grupowej LM bez eliminacji, wystawiały w nich niewiele klubów. Ekstraklasa na tle Europy jest ligą bardzo wyrównaną i na przestrzeni 11 sezonów miała pięć różnych klubów jako mistrzów. Czy ktoś miał ich więcej?
Kraj (liczba różnych klubów) | Kluby |
Gruzja (8) | Dila, Dinamo Tbilisi, Georgia Tbilisi, Olimpi Rustawi, Saburtalo, Samtredia, Torpedo Kutaisi, Zestafoni |
Łotwa (7) | Daugava Dyneburg, FK Liepaja, Metalurgs Lipawa, Riga FC, Skonto, Spartaks Jurmala, Ventspils |
Irlandia (6) | Bohemians, Cork City, Dundalk, Shamrock Rovers, Sligo Rovers, St Patrick’s |
Szwecja (6) | AIK, Elsborg, Helsingborg, Kalmar, Malmö, Norrköping |
Jak widać, takich lig było raptem cztery. W Szwecji w latach 2004-2013 mistrzem co roku zostawał kto inny (wśród nich tylko Malmö i Elfsborg więcej niż raz). Dopiero potem Malmö zdobyło cztery tytuły w pięć lat, ale w 2018 roku mistrzem został AIK. W Irlandii również dopiero od 2014 sytuacja się ustabilizowała i od tego czasu większość mistrzostw zdobył Dundalk, choć raz wyprzedził go Cork, przez co grał z Legią rok temu w I rundzie eliminacji LM.
Na Łotwie ciekawym wątkiem są losy Skonto, które w latach 1991-2004 nieprzerwanie było mistrzem Łotwy, ale potem zdobyło tytuł jeszcze tylko w 2010, popadło w kłopoty finansowe, a od 2016 już nie istnieje. W tej lidze regularnie kluby powstają i upadają – z powyższej listy FK Liepaja istnieje od 2014 roku w miejsce Metalurgsa, od pięciu lat istnieje również Riga FC (obecny mistrz z Kamilem Bilińskim w składzie).
W Gruzji, choć wydaje się, że Dinamo Tbilisi powinno mieć pewną przewagę, sześć ostatnich sezonów przyniosło sześciu różnych mistrzów. Teraz jest to Saburtalo Tbilisi, które w 2018 roku zdobyło swoje pierwsze mistrzostwo w historii.
DEBIUTANCI
Piast, Riga i Saburtalo nie są jedynymi nowicjuszami w eliminacjach LM ścieżki mistrzowskiej. Oprócz nich pierwszy raz zagrają w nich także Feronikeli Glogovac (Kosowo), PAOK Saloniki (Grecja) i AFC Ajax (Holandia). Feronikeli było już dwa razy mistrzem, ale Kosowo nie było wtedy członkiem UEFA (za pierwszym razem) lub kluby z tego kraju nie otrzymały licencji (za drugim). PAOK swoje poprzednie mistrzostwo zdobył w 1985 roku, kiedy nie było jeszcze Ligi Mistrzów, ani nawet eliminacji do poprzednika tych rozgrywek. Ajax z kolei był poprzednio mistrzem Holandii w 2014 roku, ale wtedy (jak i w poprzednich latach) oznaczało to dla niego grę w fazie grupowej LM bez eliminacji.
W TYM ROKU POWTÓRKA?
W I rundzie Piast może trafić na klub, który już stał na drodze mistrza Polski w tej ścieżce eliminacji LM. Mogą to być Celtic, Astana, Dundalk oraz TNS. Ponadto Legia w ścieżce mistrzowskiej eliminacji LE grała z Dudelange, a w zwykłej z Sheriffem (oba kluby były wówczas mistrzami swoich krajów). Do tego Qarabag, Rosenborg, Shkendija oraz AIK to kluby, z którymi mierzyliśmy się w zwykłej ścieżce eliminacji do LE (z Qarabagiem m.in. Piast). Do momentu publikacji podziału na grupy jest więc 63% szans, że trafimy na kogoś, z kim mierzyliśmy się w eliminacjach pucharów w ostatnich siedmiu latach. W eliminacjach LE ścieżki mistrzowskiej grono potencjalnych rywali się powiększa, ponieważ nie obowiązują tam rozstawienia według współczynników, a według rundy el. LM, w której dany klub odpadł. Tam starych znajomych jest już procentowo dużo mniej.
BRAK ROZSTAWIENIA W I RUNDZIE POWAŻNĄ PRZESZKODĄ?
Jest jeden powód, dla którego można krytykować ciągłe zmiany formatu rozgrywek. Ciężko w ten sposób porównać poprzednie sezony z obecnymi. I runda w obecnym układzie została rozegrana raptem jeden raz. Wówczas wśród szesnastu nierozstawionych, dwa kluby dostały się do fazy grupowej LE. Były to… Spartak Trnawa i Dudelange. Dzięki temu zebrały one tyle punktów, że dziś są (Dudelange) lub byłyby (Spartak) rozstawione w I rundzie el. LM. Z pozostałych nierozstawionych do IV rundy eliminacji LE doszły Shkendija, Olimpija Ljubljana, Suduva i Torpedo Kutaisi. Razem daje to sześć klubów na szesnaście nierozstawionych w tej rundzie. Ani przeszłość, ani teraźniejszość, ani przyszłość nie wskazują na sukces Piasta w LM lub polskich klubów w LE, ale to już temat na trochę inną opowieść.